Yavru Köpekler için Aşılama Önerileri

"Yavru köpekler için tedavisi zor veya çoğu zaman ölümcül olabilen hastalıklarla savaşmak için izlenecek en emin yol doğru zamanda doğru aşılama yapılmasıdır"

Yavru köpeklerin aşılanması onların sağlıklı ve mutlu bir delikanlılık dönemi geçirmesinde önemli adımlardan biridir. Aşılamada kim, ne, neden, nerede ve nasıl sorularına cevap vermek karmaşıktır ve yavrudan yavruya değişebilir. Yavru köpeğiniz için hangi aşıların uygun olduğunu belirlemek için mutlaka bir veteriner hekime danışmalı ve o şekilde bir program uygulanmalıdır.

Aşıları daha iyi anlamak için, onun yaşamının ilk birkaç haftasında hastalıktan nasıl korunduğunu anlamak önemlidir.

Anne Tarafından Korunma (Maternal Antikorlar)

Yeni doğan köpek yavrusu, doğal olarak hastalıklara karşı bağışık değildir. Ancak anne kanında plasenta yoluyla elde ettikleri bazı antikorlar tarafından koruma sağlanır.

Bağışıklığın bir sonraki seviyeye taşınması, ilk sütten elde edilen antikorlar sayesinde olmaktadır. Bu doğum sırasında üretilen ve 36-48 saat süresince devam eden süttür. Bu antikor açısından zengin süte kolostrum adı verilir. Yavru sonrasında bu antikorları anne sütü yoluyla almaya devam etmez. Antikorları anne sütü ile sadece iki gün kadar alabilir. Anneden kan veya kolostrum yoluyla alınan tüm antikorlara maternal antikorlar adı verilmektedir.

Belirtmek gerekir ki bir köpek yavrusu, annesinin yalnızca maruz kaldığı veya yakın zamanda aşılandığı hastalıklara karşı üretilen antikorları alabilir.

Örnek olarak, bir anne parvoviruse karşı herhangi bir antikor üretemeyeceği için yavruya da kolostrum veya kan yoluyla geçirmesi mümkün olmaz. Yani yavru köpek annesini dahi parvpvirus enfeksiyonuna karşı duyarlı olacaktır.

Duyarlılık Penceresi

Yavruda etkili bir bağışıklık (koruma) sisteminin oluştuğu yaş, onun annesinden aldığı antikorun miktarı ile doğru orantılıdır. Yavrunun kanında mevcut olan yüksek düzeyde maternal antikorlar, aşının etkinliğini engeller. Yavrudaki maternal atikorların düzeyleri yeterli seviyeye düştüğünde bağışıklığı sağlamak için ticari aşıların yardımına başvurulacaktır. Anneden gelen antikorlar yenidoğanın kanında genellikle birkaç hafta süresince dolaşmaktadır. Maternal antikorların birkaç günden birkaç haftaya değişen bir süre içersinde çok düşük düzeyde bağışıklık sağladıkları fakat aşılara yüksek düzeyde çalışması için izin verdikleri bir periyod vardır. Bu periyoda duyarlılık penceresi denilmektedir.aşı olsa dahi bu dönemde bir köpek yada kedi yavrusunun hasta olmayacağını söyleyemeyiz.

Yavru Köpeklerin Aşılama Zamanı

Duyarlılık penceresinin uzunluğu ve zamanlaması bir batımda doğan yavrular arasında dahi bireysel farklılıklar göstermektedir. Farklı yavrulardan alınan çapraz kesitlerle yapılan bir çalışma aşıya karşı geliştirilen cevabın ve bağışıklık gelişiminin geniş bir periyodu kapsadığını göstermiştir.

Yavruların %25?i 6 haftalık yaşta bağışıklık kazanabilmiştir. 9 haftalık yaşta ise yavruların %40?ı aşılamaya karşı cevap vermiştir. Aşının sağladığı bağışıklığın oranı 16 haftalık yaşta %60?a 19 haftalık yaşta ise %95?e ulaşır. Hemen hemen tüm araştırmacılar, yavru kedi ve köpeklerin en azından üçlü karma aşılar ile aşılanmasını ve bir yaşından itibaren de tekrarlanması gerektiği konusunda hemfikirlerdir. Yavru köpekler için hangi aşıların ne sıklıkla yapılması gerektiği veteriner hekimlerin uzmanlık konusuna girmektedir. Drs. Foster ve Smith karma aşının başlangıçta 6 haftalık yaşta yapılmasını ve yavru 16 haftalık yaşa gelene kadar her üç haftada bir kez tekrarlanmasını tercih etmekte ve bu program uygulandığında köpeklerin geniş bir aralıkta korunacağına inanmaktadırlar. Uygulanan bu protokol ile cevap vermeyen bazı köpeklerin aşılanacağına ve koruma gelişen yani cevap alınan köpeklerinde yeniden aşılanmış olacağı düşünülüyor.

Aşılama Dozu

küçük ırk köpek yavrularının büyük ırklara mensup yavrulardan düşük dozda aşı alması gerekliliği doğru değildir. Yaş, vücut ağırlığı, ırk ve cinsiyeti ne olursa olsun bütün yavrulara aynı aşı dozu verilir. Aşılar genellikle 1 mililitre(cc) dozlarında uygulanmaktadır. Bu konuda sadece üretici firmaların tavsiyelerini uygulamak yeterlidir. Önerilenden daha az miktarda aşı uygulanması büyük olasılıkla yetersiz bağışıklığa neden olur.

Fakat her yavruya bireysel test yapmadan yavrunun bağışıklık sisteminin en iyi cevabı ne zaman vereceğini bilmek mümkün değildir.aynı zamanda duyarlılık penceresi nedeniyle bir enfeksiyon karşısında aşılanmasına (parvo vb.) karşın bazı yavrular hastalanır.

Kaliteli aşılar ve agresif bir aşılama protokolü kullanılarak, mümkün olduğunca küçük bir duyarlılık penceresi yaratabiliriz.

Yukarıda bahsi geçen aşı protokolü her yavru köpek için doğru değildir. Bazı yüksek riskli yavrulara daha yoğun ve agresif bir aşı programı uygulamasını gerektirebilir. Bu nedenle en iyisi bir veteriner hekimin yavru köpek veya erişkin bir köpek için belirleyeceği bireysel duruma uygun aşılama programıdır.

Yavru köpeklerin aşılanması gerekli hastalıklar

AVMA Biyolojik ve Terapotik Ajanlar Konseyi'nin kedi ve köpeklere uygulanacak aşılar üzerine ilişkin raporunda, köpekler için mutlaka uygulanması gerekli anı aşıların distemper, canine adonavirus-2 (hepatitis ve solunum yolu hastalığı), canine parvovirus-2 ve kuduz olduğu belirtilmiştir. Ana aşıların dışındaki noncore aşılar ise leptospirosis, coronavirus, canine parainfluenza ve bordetella bronchiseptica (aynı zamanda kennel cough'ın nedeni) ve Lyme hastalığının nedeni Borrelia burgdorferi'yi kapsar.

Zamanında Koruma

Aiılar uygulandıktan hemen sonra bağışıklığı hemen teşvik etmemektedir. Bir aşı uygulandıktan sonra antijenlerin tanıması, cevap oluşması ve bağışıklık sistemi tarafından tanınması gerekmektedir. Çoğu yavruda hastalığa karşı koruma, aşı uygulandıktan sonraki 5 güne kadar oluşmaz. Bir aşının tam koruma sağlaması genellikle 14 gün kadar sürmektedir. Bazı durumlarda koruma elde etmek için iki veya daha fazla aşının birkaç hafta rayla verilmesi gerekebilir. Genel olarak modifiye canlı aşıların intrasanal yolla uygulanması hızlı bir koruma sağlar.

Bazı Aşılı Hayvanların Hastalığa Yakalanması

Kelimenin tam anlamıyla ABD'de bugün yüzlerce belki binlerce köpek ve kedinin hala hastalıklara karşı aşılandıktan sonra yeniden hastalandıkları bir gerçektir. Bu aşı ile ilgili problemden ziyade, aşıya karşı oluşturulan bağışıklık yanıtının yetersizliği ile ilgilidir. Buna karşı oluşan duruma aşı yetmezliği denir. Parvovirus bu noktada ciddi bir durumdur. Ne yazık ki bazı durumlardan ötürü aşı, yavruyu hastalıktan korumak için bağışıklı sistemini yeterince uyaramaz. Bu materyal antikorların engeli nedeniyle oluşabileceği gibi, aşı nedeniyle köpeğin kendi bağışıklık sistemi ya da genetik faktörler nedeniyle olabilir. Fakat materyal antikorların engeli yavrularda açık ara ile en yaygın neden olarak kabul edilmektedir.